Beste lezer van AI voor de Senior,
De decembermaand is aangebroken. De tijd van warmte, gezelligheid, cadeaus en contact met familie en vrienden. Helaas is dit ook de drukste tijd van het jaar voor een ander type 'ondernemer': de online oplichter.
We hebben het dit jaar vaak gehad over de wonderen van Artificiële Intelligentie (AI). Hoe het u kan helpen met schrijven, recepten vinden of foto’s bewerken. Maar zoals bij elke krachtige technologie, heeft AI ook een schaduwzijde. Criminelen omarmen deze technologie razendsnel om hun oplichtingspraktijken geloofwaardiger en persoonlijker te maken dan ooit tevoren.
Ze weten dat u tijdens de feestdagen druk bent, misschien wat emotioneler, en eerder geneigd bent om snel te handelen als het gaat om familie of pakketjes.
In deze speciale nieuwsbrief zetten we de nieuwste, door AI aangedreven trucs op een rij die specifiek gericht zijn op 55-plussers. Lees dit rustig door – het kost u ongeveer 5 minuten – zodat u veilig en ontspannen de feestdagen in gaat.
1. De "Hulpvraag van uw (klein)kind" 2.0: Stemklonen
Dit is misschien wel de meest beangstigende ontwikkeling. U kent vast de oude WhatsApp-fraude: "Hoi mam/pap, dit is mijn nieuwe nummer, ik heb geldnood...". De meeste senioren trappen hier gelukkig niet meer in.
Maar nu is er de AI-upgrade.
De Tactiek: Oplichters gebruiken AI om de stem van uw kind, kleinkind of goede vriend na te maken. Ze hebben hiervoor soms maar een paar seconden audio nodig, die ze plukken van een openbaar Instagram- of TikTok-filmpje.
U wordt gebeld tijdens de drukke kerstdagen. U hoort een paniekerige stem die exact klinkt als uw zoon of dochter. "Mam, ik zit vast in het buitenland, mijn portemonnee is gestolen en ik kan niet naar huis voor kerst tenzij je nu geld overmaakt." Door de paniek en de herkenbare stem, slaat uw logische denken op hol.
Wat kunt u ertegen doen?
De Gouden Regel: Hang direct op. Echt waar, verbreek de verbinding.
Bel zelf terug: Bel het bij u bekende, 'oude' nummer van de persoon die zogenaamd belde. Krijgt u ze daar aan de lijn en is er niets aan de hand? Dan weet u genoeg.
Het Familie-Wachtwoord: Spreek voor de feestdagen met uw naaste familie een geheim 'noodwoord' af. Als iemand u in paniek belt om geld, vraag naar het wachtwoord. Een AI-stemkloner kent dit woord niet.
2. De Perfecte "Pakketje Gemist" Phishing
Vroeger herkende u phishing-mails aan de spelfouten en de kromme zinnen die leken op een slechte vertaling. Die tijd is voorbij.
De Tactiek: Dankzij AI-tools zoals ChatGPT kunnen oplichters nu perfecte Nederlandse e-mails en sms’jes schrijven. Ze zien er exact uit als berichten van PostNL, DHL of uw bank.
Juist nu u kerstcadeaus verwacht, sturen ze een bericht: "Uw pakket kon niet bezorgd worden. Klik hier om de bezorgafspraak te wijzigen" of "Er is een verdachte betaling gedaan voor een kerstcadeau, klik hier om te annuleren."
De link leidt naar een nepwebsite die er bedrieglijk echt uitziet, waar uw gegevens worden gestolen.
Wat kunt u ertegen doen?
Klik nooit op de link: Gaat het om een pakketje? Ga zelf naar de app van de bezorger of hun officiële website en typ daar de track & trace code in die u bij de aankoop kreeg.
Check de afzender: Klik in uw mailprogramma op de naam van de afzender om het échte e-mailadres te zien. Een vaag adres zoals
[email protected]is foute boel.Wees sceptisch bij haast: Berichten die zeggen dat u "binnen 24 uur moet reageren anders..." zijn bijna altijd nep.
3. De Hartverscheurende AI-Kerstgedachte
De feestdagen zijn ook de tijd van geven aan goede doelen. Oplichters spelen in op uw empathie.
De Tactiek: Met AI-beeldgeneratoren maken oplichters zeer realistische, maar neppe foto's van zielige situaties (bijvoorbeeld kinderen in oorlogsgebieden of dieren in nood). Ze schrijven er met AI een tranentrekkend verhaal bij en vragen om een donatie via een schimmige link of Tikkie.
Deze beelden zien er soms echter uit dan foto's, en zijn speciaal ontworpen om uw hart te raken – en uw portemonnee te openen.
Wat kunt u ertegen doen?
Geef aan bekende doelen: Wilt u doneren? Fantastisch. Maar doe dit via de officiële websites van doelen die u kent (bijv. met een CBF-erkenning).
Doneer nooit via een linkje in een appje: Tenzij het van uw directe buurvrouw is voor een lokale actie die u kent, wees zeer terughoudend met betaalverzoeken via sociale media.
Tot slot: Blijf kalm en geniet
Het doel van deze nieuwsbrief is niet om u bang te maken, maar om u weerbaar te maken. Kennis is macht. Nu u weet dat een bekende stem aan de telefoon nep kan zijn, bent u al voor 90% beschermd.
De technologie verandert, maar de basisregel van veiligheid blijft hetzelfde: Als iets te mooi lijkt om waar te zijn, of als er te veel druk en paniek bij komt kijken, trap dan op de rem. Neem even de tijd, adem in, adem uit, en verifieer het via een andere weg.
Het team van AI voor de Senior wenst u hele fijne, warme en vooral veilige feestdagen toe!